Γενικές Πληροφορίες
An endodontist is a dentist with further University education (2 years or more) who specializes in the prevention, diagnosis and treatment of pulp and periapical tissues. This treatment is called endodontic treatment or root canal treatment.
More specifically, the endodontist deals with the differential diagnosis of pain of dental or non-dental etiology, endodontic treatments of teeth with live or dead pulp, the repetition of root canal treatments, the treatment of traumatic dental injuries, endodontic microsurgery, as well as the whitening of endodontically treated teeth.
The endodontist has at his disposal high tech specialized equipment in order to provide successful and as comfortable as possible endodontic treatment for the patient. Endodontists with their advanced training, specialized techniques and superior technologies can perform a successful root canal treatment when a general dentist decides to refer the patient due to anatomical variation of the tooth or technical difficulties. The endodontist is always in close cooperation with the referring general dentist in order to achieve the best and most effective treatment for the patient.
The tooth consists of two parts, the crown which is the part visible in the mouth and root which is the part inside the jaws. There are teeth that have only one root (single root) and teeth that have more than one root (multi root).
Though the teeth are the hardest substances of the human body the inside of them is filled with a soft tissue that contains nerves and blood vessels and is called the dental pulp. The inside of the root that hosts the pulp is called the root canal.
The hard parts of the tooth include:
- Enamel, the hardest, semitransparent outer part of the tooth at the crown, which is mostly made of hydroxyapatite crystals (calcium phosphate)
- Dentin, the substance that forms the bulk of the tooth, covered by enamel at the crown and cementum at the root. It contains the dentinal tubules which are microscopic channels that travel from the inside of the tooth (where the pulp is) out through the dentin, ending right beneath the enamel.
- Cementum, a calcified substance, the surface layer of the root, it covers the dentin at the root, and is specially designed to attach the tooth to the alveolar bone of the jaws.
When the pulp of the tooth is infected, an inflammatory reaction starts, which can be reversed in the early stage of the inflammation (reversible pulpitis). When the inflammation is more advanced (irreversible pulpitis), it cannot be reversed and the tooth has to be treated. The pulp can be inflamed in different ways but the most common are bacteria that reach the pulp through various gates (caries, cracks, failure of restorations etc.). In some cases of intense inflammation symptoms are developed such as sensitivity to chewing, intense pain and swelling. After the end of endodontic treatment, the symptoms completely disappear and the tooth becomes fully functional.
Endodontic treatment is the process of cleaning and shaping the root canals and then filling them with the appropriate materials per case. The endodontist has at his disposal modern technological equipment (magnification means, rotary root canal preparation instruments, modern root canal obturation techniques, etc.) to achieve the best possible therapeutic result.
In cases where the procedure does not an effectively eliminate the bacterial load, the treatment may fail and it should be repeated. Causes of failure are the complex root canal anatomy, the existence of narrow root canals, iatrogenic incidents or even the delayed placement of the final tooth restorations (fillings, crowns, etc.).
Other causes of long-term failure (failure after a significant period of time) are development of caries under the prosthetic restoration, a tooth fracture or poor restoration. All these reasons can lead an otherwise successful endodontic treatment to failure and require endodontic retreatment.
It is important to emphasize that an endodontic treatment, especially if done by a specialized dentist, the success rate reaches 95%. Modern endodontic techniques and the constantly evolving technology in dental equipment and materials result in high rates of successful treatments.
The proper restoration of endodontically treated teeth is of equal importance as the endodontic treatment. The immediate restoration of the tooth after the endodontic treatment is very important because in this way the success of endodontic treatment is ensured and at the same time the functionality of the tooth is restored. Delayed placement of the proper restoration has as a result the reinfection of the endodontic treatment. Most of these treated teeth suffer from extensive loss of dental substance. The type of restoration depends on the tooth type, the extent of dental substance loss and should be in harmony with the periapical tissues and the aesthetics of the patient.
The goal of conservative endodontic treatment is to achieve a sterile or aseptic pulp cavity, which is then obturated. When this cannot be achieved, we apply Surgical Endodontics.
Nowadays, the surgical endodontic procedure is assisted by modern equipment such as the surgical microscope, ultrasound devices and modern obturation materials, achieving minimal intervention in the involved tissues, essentially establishing the term microsurgical endodontics.
Apicoectomy is the most well-known technique in surgical endodontics. The surgical intervention is done through the soft tissues and the bone surrounding the tooth root, so that the root apex and infected tissues are revealed. In addition to removing pathological periapical tissues, a part of the root tip, about 2-3mm long, is cut off and removed. Then a retrograde filling of biocompatible materials in placed and the incision is sutured.
Traumatic tooth injuries are common, especially in children. They may affect the hard tooth tissues and are classified into cracks, crown fractures with or without involvement of the pulp, horizontal, oblique or vertical root fractures, but they may involve injury to the tooth-supporting structures which are classified as concussion (abnormal loosening or displacement of the tooth), subluxation, luxation either extrusive with partial displacement of the tooth out of its socket, or lateral with displacement of the tooth in a direction other than axially, or intrusive with displacement of the tooth into the alveolar bone and finally avulsion (exarticulation) with complete displacement of the tooth out of its socket.
Long-term manifestations of tooth injury are pulp necrosis, internal or external root resorption of the injured tooth and complete calcification of the pulp cavity and root canal.
It is of vital importance to know that in case the tooth is completely displaced out of its socket (avulsion), it should be immediately transferred to the nearest medical site, ideally within an hour. The transfer should be done in cold milk or special commercial solutions.
The treatment of traumatic tooth injuries depends on the type and severity of the damage, the delay time until treatment, the age of the patient and especially the stage of tooth development in young individuals. The treatment covers a wide range and includes:
- Monitoring of the case with recalls at certain intervals with radiographic and clinical assessment mainly for any color changes of the tooth crown, pulp vitality, calcifications or resorptions
- Pulpotomy, allowing time for the complete conformation of the root
- Endodontic treatment of tooth with incomplete root formation and open foramina with classic or modern techniques (use of MTA, regeneration of pulp tissue)
- Orthodontic or surgical eruption of an intruded tooth
- Tooth replantation
- Immobilization as indicated per case
- Recall examination
Ενημερωτικό Εγγραφό Ενδοδοντίας για Ασθενείς
Τα αποτελέσματα όλων των ερευνών συγκλίνουν εμφατικά στο συμπέρασμα πως κάθε ενδοδοντική θεραπεία(στην καθομιλουμένη «απονεύρωση») είναι μια οδοντιατρική πράξη, ασφαλής, αποτελεσματική εξαλείφει τον πόνο. Η American Association of Endodontistsστον σχετικό ιστότοπό της παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ενδοδοντικη θεραπεία:
https://www.aae.org/patients/root-canal-treatment/myths-root-canalsΣε ορισμένες περιπτώσεις η ενδοδοντική θεραπεία ολοκληρώνεται σε μια μόλις επίσκεψη, ωστόσο συνήθως απαιτούνται δύο ή τρεις.
Με την κατάλληλη αποκατάσταση και στοματική υγιεινή κάθε δόντι μπορεί να κρατήσει μια ζωή μετά από μια Ενδοδοντική Θεραπεία. Η ενδεικνυόμενη στοματική υγιεινή περιλαμβάνει καθημερινή φροντίδα των δοντιών με βούρτσισμα και χρήση νήματος ή μεσοδοντίαβουρτσακια, κατάλληλη διατροφή και τακτικό οδοντιατρικό έλεγχος.
Οι σύγχρονες θεραπευτικές τεχνικές εξασφαλίζουν απουσία πόνου ή ελαφρά και απόλυτα ανεκτή δυσφορία κατά τη διάρκεια της Ενδοδοντικής Θεραπείας. Συχνά το δόντι πονάει πριν τη θεραπεία και η Ενδοδοντική Θεραπεία προσφέρει ανακούφιση.
Η απολύμανση των ριζικών σωλήνων ενδέχεται να προκαλέσει ελαφρά ενόχληση, η οποία με τα κατάλληλα αναλγητικά εξαλείφεται. Ωστόσο, αν ο πόνος επιμένει ή αν αισθάνεστε οξύ πόνο επικοινωνήστε με τον οδοντίατρο σας.
Το κόστος μιας Ενδοδοντικής Θεραπείας εξαρτάται από τη βαρύτητα του προβλήματος και το είδος του δοντιού. Η θεραπεία γομφίων με δύο ή τρεις ριζικούς σωλήνες είναι περισσότερο πολύπλοκη, απαιτητική και εργώδης, ώστε το κόστος είναι υψηλότερο. Η Ενδοδοντική Θεραπεία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι πιο οικονομική σε βάθος χρόνου από οποιαδήποτε εναλακτική θεραπεία.
Η εξαγωγή του δοντιού είναι η μόνη εναλλακτική θεραπεία αντί της Ενδοδοντικής Θεραπείας. Η απώλεια ενός δοντιού ενδέχεται να δημιουργήσει λειτουργικά προβλήματα όπως δυσκολία στη μάσηση, αλλά και αισθητικά προβλήματα. Η αποκατάσταση του φραγμού μετά την εξαγωγή δοντιών είναι πιθανό να απαιτεί την τοποθέτηση μιας προσθετικής κατασκευής όπως τεχνητής οδοντοστοιχίας, γέφυρας ή εμφυτεύματος το κόστος των οποίων είναι υπολογίσιμα υψηλό.
Κάθε δόντι μπορεί να σωθεί υπό προϋποθέσεις. Η Ενδοδοντική Θεραπεία μπορεί να πραγματοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο εφόσον οι ριζικοί σωλήνες είναι προσεγγίσιμοι, μπορούν να απολυμανθούν και να εμφραχθούν σε όλο το μήκος τους επαρκώς και αποτελεσματικά. Κάθε δόντι πρέπει να έχει επαρκή οστική στήριξη. Ενδοδοντική Θεραπεία πραγματοποιείται μόνο όταν το δόντι κρίνεται αποκαταστάσιμο με μακρόχρονη καλή πρόγνωση.
Η Ενδοδοντική Θεραπεία έχει εξαιρετικά υψηλά ποσοστά επιτυχίας που ξεπερνούν το 90% όταν πραγματοποιείται με βάση τα επιστημονικά πρωτόκολλα εξασφαλίζοντας την παραμονή του δοντιού στον φραγμό. Προβλήματα εμφανίζονται όταν στο δόντι αναπτύσσεται τερηδόνα ή αποτυγχάνει η αποκατάσταση ή σε ορισμένες περιπτώσεις όπου πάρα την καλή θεραπεία η επούλωση υπολείπεται του αναμενόμενου. Περαιτέρω επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας ή μικροχειρουργική ενδοδοντική αντιμετώπιση μπορεί να εξετασθεί ως η ενδεικνυόμενη θεραπευτική προσέγγιση. Η εμφάνιση κατάγματος σ’ ένα δόντι μπορεί επίσης να αποτελέσει λόγο αποτυχίας και μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια δοντιού.
Το δόντι που έχει θεραπευτεί ενδοδοντικά θα πρέπει να επανεξετάζεται περιοδικά για τη διασφάλιση ότι έχει επουλωθεί επαρκώς.
Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις πριν ή μετά τη θεραπεία, ο οδοντίατρός σας είναι στη διάθεσή σας για να λύσετε κάθε απορία σας.
Δόντια που έχουν ήδη υποβληθεί σε Ενδοδοντική Θεραπεία παραμένουν στον οδοντικό φραγμό όπως όλα τα υπόλοιπα φυσικά δόντια. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις η θεραπεία μπορεί να αποτύχει ή τα συμπτώματα να επιμένουν. Αυτό μπορεί να συμβει συντόμως μετά την Ενδοδοντική Θεραπεία ή μετά από χρόνια. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ίσως είναι απαραίτητη η εκ νέου θεραπεία, μια διαδικασία γνωστή ως Επανάληψη Ενδοδοντικής Θεραπείας.
Η Ενδοδοντική Θεραπεία μπορεί να αποτύχει για διάφορους λόγους: είναι εξαιρετικά δύσκολο να θεραπευτούν υπερβολικά στενοί ή έντονα κεκαμμένοι ριζικοί σωλήνες ή ριζικοί σωλήνες που δεν είχαν επαρκώς απολυμανθεί κατά τη διάρκεια της αρχικής θεραπείας. Επίσης το δόντι ενδέχεται να έχει ιδιαίτερα πολύπλοκη ανατομία που δεν έγινε αντιληπτή σε προγενέστερη θεραπεία.
Η τελική αποκατάσταση δεν τοποθετήθηκε αρκετά σύντομα μετά την Ενδοδοντική Θεραπεία ή η αποκατάσταση χαίνει ή δεν εφαρμόζει ικανοποιητικά, έχει κάταγμα ή επανεμφάνιση τερηδόνας στα όριά της.
Η Επανάληψη Ενδοδοντικής Θεραπείας συνήθως είναι πιο πολύπλοκη και απαιτητική από την αρχική ενδοδοντική θεραπεία καθώς το δόντι φέρει αποκατάσταση μετά τη θεραπεία. Το είδος της αποκατάστασης του ενδοδοντικά θεραπευμένου δοντιού μπορεί να είναι από απλή έμφραξη σύνθετης ρητίνης έως στεφάνη είτε μονήρης, είτε μέρος γέφυρας. Επιπρόσθετα μπορεί να έχει τοποθετηθεί άξονας εντός κάποιου ριζικού σωλήνα πριν την τελική προσθετική αποκατάσταση. Όλα αυτά αυξάνουν τον βαθμό δυσκολίας της επανεπέμβασης καθιστώντας την πρόσβαση στους ριζικούς σωλήνες εξαιρετικά δύσκολη.
Επιπλέον, από την αρχική ενδοδοντική θεραπεία οι ριζικοί σωλήνες θα έχουν εμφραχθεί κατά μήκος με διάφορα ενδοδοντικα υλικά καθιστώντας απαραίτητη την απομάκρυνσή τους πριν την εκ νέου επεξεργασία και απολύμανση των ριζικών σωλήνων. Όλα αυτά τα υλικά έμφραξης και αποκατάστασης καθιστούν τη διαδικασία της επανεπέμβασης πολύπλοκη και εργώδης.
Όλοι οι οδοντίατροι έχουν δικαίωμα να πραγματοποιήσουν Ενδοδοντικές Θεραπείες, ωστόσο μεγάλος αριθμός οδοντιάτρων αποφεύγουν να αναλάβουν τις Επαναλήψεις Ενδοδοντικών Θεραπειών, καθώς είναι περισσότερο απαιτητικές και ενδεχομένως προϋποθέτουν επιπλέον ειδικό εξοπλισμό που ίσως δεν διαθέτουν.
Ο Οδοντίατρός σας μπορεί να προτείνει την παραπομπή σας σε άλλο οδοντίατρο με μεγαλύτερη εμπειρία και εκπαίδευση σε αυτού του είδους θεραπείες ή σε έναν ειδικό ενδοδοντολόγο που έχει εκπαιδευτεί και ασχολείται αποκλειστικά με ενδοδοντικές θεραπείες. Ο ειδικός ενδοδοντολόγος είναι οδοντίατρος, ο οποίος είναι εγγεγραμμένος και εγκεκριμένος από τον αρμόδιο Οδοντιατρικό Σύλλογο, ώστε να αναλαμβάνει όλα τα είδη ενδοδοντικών θεραπειών. Ο Ενδοδοντολόγος διαθέτει πρόσθετο εξοπλισμό για να φέρει σε πέρας επιτυχώς κάθε ενδοδοντική θεραπεία.
Ο Ενδοδοντολόγος θα συζητήσει μαζί σας τις ενδεικνυόμενες θεραπευτικές επιλογές. Θα σας εξηγήσει τα στάδια της ενδοδοντικής θεραπείας καθώς και το κόστοςτης.
Εάν αποφασίσετε να πραγματοποιήσετε την Ενδοδοντική Θεραπεία ο θεράπων θα εξασφαλίσει απρόσκοπτη πρόσβαση στους ριζικούς σωλήνες απομακρύνοντας τα υπάρχοντα εμφρακτικά υλικά, θα τους απολυμάνει και τέλος θα τους εμφράξει σε όλο το μήκος τους. Σε πολλές περιπτώσεις η αποκατάσταση που ήδη υπάρχει στο δόντι θα πρέπει να αφαιρεθεί, συμπεριλαμβανομένων τυχόν σύνθετων προσθετικών κατασκευών όπως στεφάνες και άξονες, ώστε να πραγματοποιηθεί η θεραπεία.
Το δόντι που έχει υποβληθεί σε Επανάληψη Ενδοδοντικής Θεραπείας μπορεί να είναι λειτουργικό για πολλά χρόνια εάν αναιρεθούν τα αίτια αποτυχίας της αρχικής ενδοδοντικής θεραπείας. Η επιστημονική πρόοδος και οι τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της Ενδοδοντολογίας έχουν καταστήσει την θεραπείας της Επανάληψης εξίσου επιτυχημένη αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά πολύπλοκα περιστατικά. Ωστόσο, όπως σ’ όλες τις ιατρικές και οδοντιατρικές θεραπείες, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να προκύψουν ανυπέρβλητες δυσκολίες καθιστώντας αδύνατη τη διατήρηση του υπό θεραπεία δοντιού στον φραγμό.
Το κόστος της Επανεπέμβασης στην Ενδοδοντία συνήθως εξαρτάται από το βαθμό δυσκολίας της επαναληπτικής ενδοδοντικής θεραπείας και κατά κανόνα εμφανίζει υψηλότερο κόστος από την Ενδοδοντική Θεραπεία που πραγματοποιείται πρώτη φορά σε ένα δόντι.
Συνήθως οι εναλλακτικές είναι είτε εξαγωγή του δοντιού, είτε χειρουργική αντιμετώπιση. Η εξαγωγή του δοντιού θα αφήσει ένα κενό στον φραγμό το οποίο μπορεί και να εγκυμονεί συγκλησειακούς λειτουργικούς κινδύνους ή το κενό να μην είναι αισθητικά αποδεκτό και πιθανότατα να απαιτεί αντικατάσταση του φυσικού ελλείποντος δοντιού με προσθετική γέφυρα ή οδοντικό εμφύτευμα. Η χειρουργική ενδοδοντική θεραπεία απαιτεί τη δημιουργία τομής και εν συνεχεία την αναπέταση κρημνού των ούλων ή των μαλακών ιστών γενικότερα με στόχο να αποκτηθεί πρόσβαση στην άκρη της ρίζας του δοντιού όπου εντοπίζεται η αλλοίωση. Σε επόμενο σταδιο πραγματοποιείται αφαίρεση των τελευταίων 3 χιλιοστών της ρίζας (ακρορριζεκτομή), περιοχή όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό του μικροβιακού φορτίου. Τέλος η ρίζα καθαρίζεται και εμφράσετται ανάστροφα με βιοκεραμικά υλικά ενώ ο κρημνός επαναφέρεται και συρράφεται. Ένα από τα πλεονεκτήματα της χειρουργικής ενδοδοντικής θεραπείας είναι ότι αφήνει άθιχτη την υπάρχουσα προσθετική αποκατάσταση. Όμως η Ενδοδοντική Επανεπέμβαση που περιλαμβάνει απολύμανση και εκ νέου έμφραξη των ριζικών σωλήνων είναι η πλεονεκτικότερη και βέλτιστη επιλογή. Ο Ενδοδοντολόγος σας είναι ο πλέον ειδικός ώστε να σας ενημερώσει για τις πλέον κατάλληλες θεραπευτικές επιλογές του προβλήματος σας.